Okrągła 200. rocznica kampanii 1813 r. świętowana była w Bolesławcu w dniach 6. i 7. września 2013 r. Obchody miały bardzo bogaty i zróżnicowany program. Obok uroczystego otwarcia wystawy historycznej „1813 – 2013. Dwusetna rocznica kampanii napoleońskiej na Śląsku 1813 r.” w Muzeum Ceramiki, odbyła się konferencja naukowa i inscenizacja bitwy o bolesławiecki most na Bobrze.
6. września już o godz. 9.00 w sali konferencyjnej Bolesławieckiego Ośrodka Kultury – Międzynarodowego Centrum Ceramiki rozpoczęła się międzynarodowa konferencja naukowa ,,200 lat epopei napoleońskiej”. Miłośnicy historii mieli rzadką sposobność wysłuchać kilkunastu prelekcji, dotyczących różnych aspektów okresu napoleońskiego, które wygłosili naukowcy z Polski, Rosji i Niemiec. Wszystkie wystąpienia były tłumaczone symultanicznie. Konferencję prowadził prof. Grzegorz Strauchold z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Program konferencji przedstawiał się następująco:
– prof. Jerzy Maroń (Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego) – „Napoleońska sztuka wojenna w oczach polskich badaczy wojskowych”
– dr Dariusz Przybytek (Biblioteka Uniwersytecka Wrocław) – „Kartografia epoki napoleońskiej w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu”
– Swietłana Wasiljewna Uspenskaja / Светлана Васильевна Успенская (Muzeum Artylerii Sankt Petersburg) – „Kutuzow i wojna wyzwoleńcza 1812 roku w ekspozycji muzeum Artylerii”
– dr Andrzej Nieuważny (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Akademia Humanistyczna w Pułtusku) – „Wróg za plecami? Księstwo Warszawskie 1813”
– Silke Findeisen (Haus Schlesien – Königswinter-Heisterbacher
– dr Andrzej Olejniczak (Muzeum Ceramiki Bolesławiec) – „Francuska Armia Bobru w przededniu klęski nad Kaczawą”
– Mariusz Olczak (Archiwum Akt Nowych Warszawa) – „»Wielką sprawą, w tym momencie, jest połączyć się i maszerować na nieprzyjaciela« – próba rozbicia Armii Śląskiej nad Bobrem w dniach 21-22 sierpnia 1813 r.”
– Walentin Wadimowicz Taratorin / Валентин Вадимович Тараторин (Смоленский музей-заподеник) – „Umundurowanie i uzbrojenie żołnierza rosyjskiego w 1813 roku” / „Униформа и вооружение русского солдата в 1813 году”
– Tomasz Klauza (Witaszyce) – „Marszałek Bernadotte – historia pewnej miłości”
– Olivier Schmidt (Heidelberg) – „Podstawowe zasady taktyczne na przykładzie francuskiego Regulaminu dla piechoty z 1 sierpnia 1791” / „Grundprinzipien taktischer Bewegungen am Beispiel des französischen Exerzier-Reglements für die Infanterie vom 1. August 1791”
– Krzysztof Widziński (Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego) – „Wpływ kampanii 1812 roku na rosyjską refleksję strategiczną w XIX wieku. Przyczynek zagadnienia.”
– Jacek Jędrysiak (Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego) – „Oczami zwycięzców – napoleońska sztuka wojenna w pruskim piśmiennictwie wojskowym po 1815 roku”
– Andrzej Ryba (FINNA – Gdańsk) – krótka prezentacja Serii Napoleońskiej Wydawnictwa FINNA
Dzień później, w sobotę, 7. września o godz. 16.00 nad brzegiem Bobru, przy wiadukcie, zagrzmiały armaty i rozpoczęła się inna atrakcja obchodów – rekonstrukcja bitwy o Bolesławiec pomiędzy wojskami francuskimi a oddziałami koalicji antynapoleońskiej, jaka miała miejsce w ostatnich dniach sierpnia 1813 roku. Militarny spektakl historyczny przy użyciu broni czarnoprochowej i armat wykonany został przy udziale grup rekonstrukcyjnych okresu napoleońskiego z różnych miast Polski. Przybyli strzelcy konni z Sobótki, grupa pruskiej Landwehry z Gdańska, a także rekonstruktorzy pochodzący z Polski i Niemiec odtwarzający żołnierzy francuskiej 22. półbrygady piechoty liniowej. Po zakończeniu pokazu odbyła się promocja publikacji „Opowieści napoleońskie Bolesławca”, autorstwa pracowników Muzeum Ceramiki Andrzeja Olejniczaka i Tadeusza Orawca, która w przystępny sposób przedstawia najważniejsze dla miasta i najbliższych okolic epizody i wydarzenia z epoki napoleońskiej.
Od piątkowego wieczoru wszyscy zainteresowani mogli obejrzeć również cykl scenek historycznych z czasów napoleońskich, które odgrywane były przez grupy rekonstrukcyjne przed bolesławieckim ratuszem. Ponowne przedstawienie odgrywano w sobotnie południe. Ponadto zarówno przed, jak i po bitwie wszyscy chętni mogli zwiedzić obozowisko wojskowe nad Bobrem i przekonać się naocznie, jak wyglądało ówczesne żołnierskie życie. Była to także niepowtarzalna okazja do bliskiego zapoznania się z elementami wyposażenia i uzbrojenia żołnierskiego.
We wszystkich wydarzeniach brali udział goście reprezentujący instytucje i muzea współpracujące i biorące udział w organizacji obchodów. Wśród zaproszonych znaleźli się: Władimir Tkaczew – Konsul Generalny Federacji Rosyjskiej w Poznaniu, Józef Dymalski Dyrektor Departamentu Spraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Bartłomiej Ostrowski – Dyrektor Wydziału Współpracy z Zagranicą i Projektów Międzynarodowych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, przedstawiciele Muzeum Artylerii w Sankt Petersburgu, Historyczno-Artystycznego Muzeum Obwodu Kalingradzkiego, Muzeum w Smoleńsku, Rosyjskiego Ośrodka Nauki i Kultury w Warszawie, Haus Schlesien w Königswinter – Heisterbacherrott oraz rekonstruktorzy z Polski i Niemiec.
W piątek, 6. września o godz. 17.00 w budynku Działu Historii Miasta Muzeum Ceramiki przy ul. Kutuzowa 14 odbył się wernisaż wystawy „1813 – 2013. Dwusetna rocznica kampanii napoleońskiej na Śląsku 1813 r.”. Ekspozycja przygotowana została przez Muzeum Ceramiki w oparciu o zbiory własne oraz szereg cennych i interesujących obiektów, wypożyczonych z innych muzeów z Polski, Rosji i Niemiec oraz z licznych kolekcji prywatnych. Obok elementów uzbrojenia i umundurowania wojsk tamtego okresu zaprezentowane zostały dzieła sztuki – obrazy, grafiki a także figurki, upamiętniające najważniejsze osobistości i wydarzenia z tamtego czasu. Ponadto eksponowane są oryginalne dokumenty, numizmaty i przedmioty kultury materialnej.
Do najcenniejszych eksponatów należą: monumentalny obraz „Biwak nad Berezyną” pędzla Wojciecha Kossaka, wypożyczony z Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu oraz ręcznie haftowana teka – aktówka cesarza Napoleona ze zbiorów Muzeum Romantyzmu w Opinogórze. Ciekawy jest również zbiór przedmiotów upamiętniających 100. lecie kampanii 1813 r. ze zbiorów Schlesisches Museum zu Görlitz. Zainteresowanie zwiedzających zwróci zapewne duża makieta z fragmentem bitwy przedstawiającym atak kawalerii napoleońskiej pod Waterloo z Muzeum Napoleońskiego w Witaszycach. Podczas wernisażu obecni byli goście reprezentujący instytucje i muzea współpracujące i biorące udział w organizacji obchodów.
Wystawa prezentowana będzie do połowy października.
Zdjęcia z wystawy można obejrzeć TUTAJ.
Poniżej fotografie z konferencji oraz bitwy
[fbphotos id=391931170932660]Informacja: Muzeum Ceramiki w Bolesławcu
Zdjęcia: Grzegorz Matoryn
Imprezy upamiętniające rocznicę kampanii napoleońskiej realizowane były w ramach dwóch projektów, realizowanych przez Gminę Miejską Bolesławiec i niemieckiego partnera – Parafię Rzymsko-Katolicką pw. Wniebowzięcia NMP w Leutersdorf. Oba przedsięwzięcia współfinansowane były ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz środków budżetu państwa przy wsparciu Euroregionu Nysa.